บาลานไบค์ จักรยานทรงตัว หรือจักรยานขาไถ ชื่อที่เราเรียกกัน เพิ่งมีมาไม่ถึงสิบปี และตอนนี้ก็เป็นที่นิยมไปทั่วโลก เห็นว่าเป็นวิธีฝึกให้เด็กๆฝึกขี่จักรยานได้เร็วมาก  มาดูว่าอะไรมันสร้างความแตกต่างอะไรบ้าง

เด็กๆ เริ่มเคลื่อนตัวไปด้วยการเดิน ต่อจากนั้นก็วิ่ง และไถไปในแบบสกู๊ตเตอร์ (แต่ใช้เท้า 2 ข้าง)

โดยทั่วไปแล้วจักรยานทรงตัวถูกออกแบบมาสำหรับเด็กเล็ก และพวกเขาก็มีสไตล์ที่แตกต่างกันมากมาย  บางคนก็เล่นเหมือนกันมันเป็นของเล่นชิ้นหนึ่ง บ้างก็เล่นมันในแบบจักรยานผู้ใหญ่  ใช้เป็นยานพาหนะ  ใช้เป็นการออกกำลังกาย และบ้างก็ฝึกกันแบบนักกีฬา  มีการเข้าแข่งขันกันเลยทีเดียว

 

แนวความคิดหลักของ บาลานซ์ไบค์ ก็คือ เด็กๆเรียนรู้ในการทรงตัว และบังคับรถให้ได้ก่อน  ในขณะที่จักรยานทั่วๆไป จะไปเน้นที่ฝึกการปั่น ซึ่งตรงนี้เด็กๆจะไม่ได้เรียนรู้ในการทรงตัวเลย จนกระทั่งเมื่อเอาล้อข้างออก เท่ากับต้องมาฝึกการทรงตัวกันใหม่

 

จักรยานทรงตัว  ไม่ได้ให้ตัวช่วยในการทรงตัว แต่ออกแบบให้การขับขี่ของเด็กๆ เท้าแตะพื้นได้ง่ายๆตลอดเวลา และเมื่อเด็กๆไถไปได้อย่างเป็นธรรมชาติและต่อเนื่องแล้ว พวกเขาก็เริ่มเรียนรู้ในการทรงตัว ในการเอนตัว(เข้าโค้ง) และการบังคับรถ (แอนด์จักรยาน)  

 

เมื่อเด็กๆได้ทักษะการทรงตัวและบังคับจักรยานแล้ว  เมื่อเขาจะไปขี่จักรยานปกติ สิ่งที่ต้องเรียนรู้เพิ่มก็แค่เพียงการปั่นที่ถีบเท่านั้น (ซึ่งเป็นทักษะที่เรียนรู้ได้ไม่ยาก เมื่อร่างกายพร้อมตามวัย)

จักรยานทรงตัว เป็นอุปกรณ์ที่ดีมากที่จะพาเด็กๆไปสนุกนอกบ้าน และยังเป็นตัวช่วยที่ดีมากสำหรับออกไปทำกิจกรรมครอบครัวกัน เช่นการออกไปเดินออกกำลังกาย หรือเดินเล่น  ซึ่งปกติแล้ว  เด็กๆจะเดินตามผู้ใหญ่ไม่ทัน เริ่มเบื่อและขอให้อุ้มในที่สุด  ในขณะที่เมื่อเด็กๆขีจักรยานทรงตัวและไถตามไป กลายเป็นช่วงเวลาที่ทุกคนสนุกมาก  และเด็กๆก็ได้พัฒนากล้ามเนื้อและการสั่งการร่างกาย (motor and coordination) ไปด้วยในเวลาเดียวกัน 

 

คุณสมบัติที่ควรมองหาในการเลือกจักรยานทรงตัว

 

น้ำหนัก

น้ำหนักเป็นเรื่องใหญ่มาก ในการเลือกจักรยานให้เด็ก ยิ่งเบายิ่งควบคุมและบังคับรถได้ง่าย เด็กๆยกจักรยานขึ้นมาใหม่ได้เองเวลาที่ล้มลง ทำให้ความกังวลต่างๆลดลง  อะไรอีก...จักรยานที่เบากว่า ทำให้เด็กๆหยิบรถของเขาออกไปเล่นเองได้อย่างง่ายๆ  ทำให้เด็กๆรู้สึกว่าการจะออกไปขี่จักรยานเป็นเรื่องที่สามารถทำได้ด้วยตัวเอง (independence) ลดความรู้สึกต้องพึ่งพาพ่อแม่  อาจจะดูไม่ได้เป็นอะไรที่เยอะแยะ แต่เรื่องนี้สร้างความแตกต่างอย่างมากมายในความรู้สึกที่พวกเขาอยากจะออกไปข้างนอกและขี่จักรยาน

   

การปรับตั้งจักรยาน

ก็เหมือนกับการขี่จักรยานอื่นๆทั่วไป การปรับตั้งให้จักรยานมีขนาดที่เหมาะสมกับตัวเด็กนั้นสำคัญมาก และแน่นอนที่สุด เด็กๆไม่ได้ตัวเท่าเดิมทุกวันแบบผู้ใหญ่  พวกเขาโตเร็วมากกกกกก..  นั่นแปลว่าคุณควรจะมองหาจักรยานที่สามารถโตตามตัวเด็กๆไปด้วยได้ และควรจะปรับตั้งได้ง่ายและสะดวก

เบรค

จักรยานทรงตัวบางรุ่นก็ติดตั้งเบรคมาให้ด้วย ในขณะที่จักรยานทรงตัวส่วนใหญ่จะพยายามรักษาความเรียบง่าย การฝึกใช้เบรคโดยมือเล็กๆนั้นอาจจะเป็นเรื่องที่ดีเหมือนกัน  แต่ในกรณีที่เราเน้นที่เด็กเล็ก เบรคอาจจะเป็นส่วนที่ทำให้ซับซ้อนและอันตรายได้เหมือนกัน  การเบรคด้วยเท้า เป็นสิ่งที่เรียบง่าย เข้าใจได้ง่าย และทำได้โดยปลอดภัยมากกว่าสำหรับเด็กเล็กๆ ช่วยวัย  1-6 ขวบ เพราะเป็นการใช้ทักษะตามสัญชาตญาณ 

 

หากคุณพ่อคุณแม่คิดจะเลือกใช้จักรยานที่ติดเบรคมาด้วย ขอให้เลือกดูว่าเบรคมือจะต้องไม่แข็งเกินไปสำหรับมือเล็กๆจะบีบได้ และติดตั้งมาในลักษณะที่ปลอดภัย ที่จะไม่ไปหนีบมือเด็ก และตัวเบรคควรจะต้องซ่อนให้เรียบร้อยไม่ให้เกะกะเวลาที่เด็กๆไถขาไป  แนะนำว่าควรใช้จักรยานที่มีเบรคกับเด็กๆที่โตขึ้นมาอีกซักหน่อย เช่นซัก 4-5 ขวบขึ้นไปแล้ว 

 

โดยสรุปแล้ว  จักรยานทรงตัว เป็นวิธีที่ดีมากในการฝึกเด็กๆให้มีความคล่องตัวกระฉับกระเฉง และได้ปลดปล่อยพลัง

เราพบกว่าเมื่อเด็กๆได้ออกกำลังในที่โล่งกว้าง  ได้รับออกซิเจนอย่างเต็มที่  สมองก็ปลอดโปร่ง สมาธิจะดีขึ้น  ร่างกายก็แข็งแรง การเคลื่อนไหวและการประสานงานของระบบประสาทต่างๆพัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็ว  ที่โล่งๆ มีส่วนทำให้จิตใจเบิกบาน เสริมสร้างจิตนาการ  ความช่างสังเกต และได้ประสบการณ์ใหม่ๆจากสิ่งแวดล้อม  เมื่ออารมณ์และจิตใจสดใสร่าเริง ทั้งความมั่นใจในตนเอง และความกล้าก็เพิ่มขึ้นอีกด้วย 

 

ความสนุกที่ได้ออกไปขี่จักรยาน  ทำให้เด็กๆรักการออกไปเที่ยวเล่นนอกบ้าน มีส่วนช่วยลดเวลาและความสนใจในอุปกรณ์มือถือและหน้าจอ  หากสร้างนิสัยแบบนี้ได้ตั้งแต่เล็กๆ น่าจะส่งผลต่อไปตอนโตไปอีกด้วย

 

ต้องลองเองถึงจะรู้  คุณพ่อคุณแม่ที่ให้เด็กๆขี่จักรยานทรงตัวจะรักจักรยานคันนี้มาก  โดยเฉพาะเมื่อเด็กๆได้ออกไปปลดปล่อยพลังเต็มที่แล้ว  กลับมากินได้มากขึ้น และนอนหลับง่ายและเร็วขึ้น  การพักผ่อนเต็มที่ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ให้เด็กๆเติบโตแข็งแรงและมีพัฒนาการเร็วขึ้นอีกด้วย

 

แปลและเพิ่มเติมมาจาก Cycle Republic